Authors

Yr Athro Claire Taylor
Dirprwy Is-Ganghellor ac Athro Addysg ym Mhrifysgol Glyndŵr Wrecsam

Arweinydd Prosiect Cydweithredol Cronfa Buddsoddiad ac Adferiad AU (HEIRF) y Rhwydwaith Dysgu ac Addysgu (LTN): Cynnal a Gwella Dysgu Digidol ledled Cymru

Twitter: @ProfCTaylor

Sefydlwyd y Gronfa Buddsoddiad ac Adferiad Addysg Uwch (HEIRF) yng Nghymru yn ystod 2020/21 er mwyn cynorthwyo prifysgolion i gynnal capasiti hanfodol a chynnal yr adferiad economaidd yng nghyd-destun effaith pandemig Covid-19. Mewn ymateb i hyn, datblygwyd prosiect Cymru-gyfan gwerth £2.7m wedi’i ariannu gan HEIR ar y cyd gan aelodau Rhwydwaith Dysgu ac Addysgu (LTN) Prifysgolion, yn gweithio gydag Undebau Myfyrwyr mewn sefydliadau, y Coleg Cymraeg Cenedlaethol, UCM Cymru a QAA.

Y nod oedd sicrhau cynaladwyedd y capasiti i ddatblygu'r cwricwlwm digidol ar draws y sector, casglu a gwerthuso canfyddiadau myfyrwyr ynghylch effeithiolrwydd eu dysgu digidol, rhannu a dathlu arfer gorau a sefydlu cynllun gwella dysgu digidol ar draws y sector, y gallem fynd ati ar y cyd i’w gynnal y tu hwnt i'r buddsoddiad uniongyrchol.

Roedd nifer o egwyddorion arweiniol allweddol yn sail i'r cais am gyllid, a'r prosiect a ddeilliodd o’r cais.

Yn gyntaf, dull sector-cyfan oedd hwn, yn canolbwyntio ar gefnogaeth i ddysgu wedi'i alluogi'n ddigidol, gan gynnwys trwy gyfrwng y Gymraeg gan weithio mewn partneriaeth â’r Coleg Cymraeg Cenedlaethol. Er bod dulliau newydd o ddysgu digidol wedi'u datblygu'n annibynnol ac yn llwyddiannus gan brifysgolion ledled Cymru fel rhan o'r 'addasiad i’r pandemig' yn ystod Gwanwyn 2020, roeddem am adeiladu cymuned ymarfer gysylltiedig a chydlynol gyda'n gilydd, gan adeiladu ar brosiectau blaenorol ledled y wlad fel Dadansoddeg Dysgu Cymru (wedi'i hwyluso gan Jisc) a'n hymrwymiad ar y cyd i ddull gweithredu ar draws Cymru-gyfan o wella ansawdd, gan weithio gyda QAA.

Yn ail, roedd ein hagwedd yn canolbwyntio ar y myfyriwr. Golygodd hyn ddod o hyd i ffyrdd o ddiogelu rolau addysgu a chymorth allweddol er mwyn cynnal capasiti a pharhad ar gyfer addysgu a dysgu o ansawdd uchel er budd y myfyrwyr. Roedd ein cais hefyd yn cynnwys prosiect ymchwil wedi’i deilwra’n benodol, a oedd yn canolbwyntio ar ganfyddiadau myfyrwyr o'u profiadau dysgu digidol. Roedd hyn hefyd yn sicrhau bod y prosiect yn seiliedig ar dystiolaeth (ein trydedd egwyddor) trwy gasglu adborth myfyrwyr a hefyd trwy gomisiynu adolygiad thematig QAA ledled Cymru ynghylch dysgu digidol.

Yn bedwerydd, roedd ein dull yn cyd-fynd â strategaethau prifysgolion, ac felly'n ymwybodol o gyd-destunau ac amgylcheddau prifysgolion unigol. Felly roedd yn bwysig ystyried ac adeiladu ar strategaethau oedd yn bodoli eisoes mewn prifysgolion o ran dysgu digidol wrth gynllunio a chyflwyno’r prosiect yn ei gyfanrwydd. Roedd hyn hefyd yn cwmpasu ein pumed egwyddor o hwyluso ymreolaeth sefydliadol ar gyfer defnyddio arian craidd ar sail dadansoddiad o anghenion lleol.

Fodd bynnag, yr egwyddor bwysicaf oedd bod y dull yn cynnwys gweithredu byr-dymor gyda meddwl tymor hir. Cynlluniwyd y prosiect i symud ymlaen â datblygiadau mewn dysgu cyfunol a gweithio hyblyg, yn ogystal â mynd i'r afael â'r heriau tymor byr, canolig a thymor hwy i Gymru ac i brifysgolion fel darparwyr addysg uwch yng ngoleuni'r pandemig.

Yn y tymor byr, nod buddsoddiad mewn datblygu’r cwricwlwm oedd amddiffyn profiad uniongyrchol myfyrwyr, ac ymddengys bod hyn wedi talu ar ei ganfed fel y gwelwyd yn adborth myfyrwyr. Er enghraifft, yn yr Arolwg Cenedlaethol o Fyfyrwyr (NSS) yn 2021, roedd y sgôr gyffredinol ar gyfer boddhad myfyrwyr 'i lawr' ar draws sector AU y DU. Fodd bynnag, roedd Cymru wedi parhau i gynnal sgôr ychydig yn uwch ar gyfartaledd ar gyfer boddhad cyffredinol myfyrwyr ac yn achos cwestiynau allweddol eraill, oedd yn gyson â thuedd y blynyddoedd diwethaf.

Yn y tymor canolig, mae'r prosiect yn darparu llwyfan ar gyfer arloesi pellach o ran y berthynas â chwricwla wedi’u galluogi trwy ddulliau digidol. Fe wnaeth yr arian ein galluogi i sicrhau adnoddau datblygu’r cwricwlwm digidol cyfredol a pharhaus ym mhob un o'n sefydliadau, gan ganolbwyntio ar gynnal a datblygu rolau staff allweddol fel technolegydd dysgu, datblygwr addysgol a datblygwr digidol. Mae staff o'r fath yn darparu gwasanaethau a chefnogaeth rheng flaen ar ffurf:

Gan edrych i'r dyfodol, mae buddsoddiad wedi rhoi cyfle i ni ddatblygu rhaglen o welliannau tymor hwy sy'n gysylltiedig â dysgu wedi'i alluogi'n ddigidol ledled Cymru. Hynny ar sail adborth gan fyfyrwyr ac adolygiad thematig QAA a manteisio ar y cyfleoedd sydd ar gael yn sgil datblygiad technolegol ac arloesi digidol.

Rydym yn edrych ymlaen at rannu'r gwaith hwn ymhellach ac yn ehangach y tu hwnt i Gymru, a gallwn eisoes dynnu sylw at allbynnau’r prosiect, er enghraifft:

Wrth symud ymlaen, rydym wedi sicrhau ychydig o gyllid dilynol ar gyfer y prosiect canfyddiadau myfyrwyr, ac rydym wedi ymrwymo i ddefnyddio Arolwg Fewnwelediadau Myfyrwyr i Brofiadau Digidol JISC am y ddwy flynedd nesaf ar draws holl brifysgolion Cymru, er mwyn casglu tystiolaeth ar sail llais myfyrwyr. Cyn bo hir, byddwn yn dechrau gweithio ar gyd-greu Cynllun Gwella Dysgu Digidol ledled Cymru (gan dynnu ar adolygiad thematig QAA a chanfyddiadau myfyrwyr) a fydd yn cael ei adolygu o ran y cynnydd a wnaed yn ystod Haf 2023.

At ei gilydd, mae'r prosiect hwn yn tanlinellu manteision cydweithredu ar draws y sector addysg uwch a sut y gallwn weithio'n effeithiol iawn gyda’n gilydd yng Nghymru er budd profiad cyffredinol myfyrwyr. Mae gweledigaeth a phwrpas a rennir, ynghyd â pharch iach at ymreolaeth sefydliadol, wedi bod yn allweddol i lwyddiant; hefyd yn hanfodol yr awydd i fod yn hyblyg er mwyn gweithredu yn y tymor byr, ond bob amser gydag ymrwymiad i feddwl yn y tymor hir er mwyn sicrhau effaith gynaliadwy.